Qrmuhin / The Priestess / Жрица / Քրմուհին
2007 թ. հունվարի 25-ին Գլենդեյլի Չինական կինոթատրոնում տեղի ունեցավ Վիգեն Չալդրանյանի «Քրմուհին» ֆիլմի ամերիկյան պրեմիերան, որն ունեցավ արտակարգ ընդունելություն, իսկ պրեմիերայից 2 օր առաջ արդեն տոմսեը վաճառված էին: Սցենարիստներն են Անահիտ Աղասարյանն ու Վիգեն Չալդրանյանը, որը նշել է, որ հիմա գումար ներդրողների առաքելությունն է ֆիլմը հանել ամերիկյան շուկա, և եթե դա հաջողվի, սա նույնպես կլինի առաջին անգամ, որ հայկական ֆիլմը մտնում է ամերիկյան կինոթատրոններ: Մինչև հիմա մեր ֆիլմերը ցուցադրվել են միայն կինոփառատոններում կամ էլիտար լսարանի առաջ:
«Չգիտեմ` կարելի է ինձ տաղանդավոր համարել, թե ոչ, սակայն մի բան հաստատ գիտեմ. ես ունեմ տաղանդ` իմ կողքին հավաքել տաղանդավոր մարդկանց, իսկ դա իմ աշխատանքում ամենակարևոր հատկանիշներից մեկն է»,- ասում է Վիգեն Չալդրանյանը:
Հայտնություն է Ռուզան Վիթ Մեսրոպյանը, ում դերակատարումը սոսկ մարմնավորում չէ, այնքան անմնացորդ է նա տարրալուծվել հեռավոր ու գաղտնախորհուրդ, հզոր ու նվաղուն այդ էակի՝ քրմուհու մեջ: Համոզիչ են նաև մյուս մարմնավորումները՝ Կարեն Ջանիբեկյանի, Հովհաննես Բաբախանյանի, Մարինե Սարգսյանի, Կարեն Ջանգիրովի, Հրաչյա Հարությունյանի, Հասմիկ Տեր-Կարապետյանի, Արմեն Էլբակյանի և այլ դերակատարների շնորհիվ: Առանձնահատուկ խորհրդավոր ու արտահայտիչ է երաժշտությունը Արա Գևորգյանի ու Անետի ինքնատիպ լուծմամբ:
Մի կին ավտովթարի հետևանքով, մահաքնից ու վիրահատությունից հետո, արթնանում է որպես ուրիշ մի մարդ՝ Գառնիում` իր ծննդավայրում`նախաքրիստոնեական Հայաստանում, մի իրականությունում, որ վաղուց դարձել է միֆ, առասպել. մշուշոտ անցյալ, որ այժմ ընդամենը ժամանակ առ ժամանակ տաք ու առեղծվածորեն ցոլցլում է անթափանց շղարշների հետևից:
Այս խորհրդանշանային ասքի առանցքը դեռատի գեղուհին`գուշակուհին, քրմուհին է՝ սլացիկ, թրթռուն, բնությանը, ոգեղեն ու ընդերքային երեւույթներին հաղորդակից, անմիջական ու արտառոց էություն: Խարանակիր այդ էակը Միհրի հարսնացուն է, որ, ինչպես ամեն մի բնական արարած, ըղձում է արտահայտել իր փթթուն սերը, այն լիովին նվիրել Գառնո Միհր դիցին՝ իր նվիրական ամուսնուն, բայց հեթանոս աստվածը անհաղորդ է նրա սիրատոչոր մղումին: Եվ թեկուզ կանացի նրա բնությունը գտնում է իր արական մարդկային ընկերոջը, ծոցվորվում է ապագա քրիստոնյա պատմիչով, նա էլի մնում է անդավաճան նվիրյալ իր հեթանոս աշխարհին ու Գառնո տաճարին: Նույնքան հավատարիմ կարեկից ու քույր է նա Գրիգորին՝ ապագա Լուսավորիչ կաթողիկոսին հայոց:
Հեթանոսությունից քրիստոնեություն անցման այս պատմությունը կինոնկարում հասու է միայն պատմաբան Հայկ Արամյանին և վթարված հայ կնոջը, որ գենետիկական պատահականությամբ թե ճակատագրական անհրաժեշտությամբ, վթարային վնասվածքի ու քրմական դաջվածքատեղի համընկման պատճառով, թե վիրահատական նշտարի միջամտության շնորհիվ՝ բացում է հայոց պատմության շրջադարձային անցքերն ու հայ ներաշխարհի համար թանկ ապրումներ:
Կինոնկարն ավարտվում է անկեղծ անհանգստությամբ: Պատմաբան Հայկ Արամյանն է միայն, որ վստահում է 1700-ամյա դեպքերի նորահայտ վկայուհուն: Նա գիտակցում է, որ մեզ հարկավոր են պատմության այդ խորքերը՝ սեփական պատմության այդ գանձերն ու դասերը, հարկավոր են գիտական ու ազգային բացահայտումները: Դրանք վերագտած ճշմարտություններն են, որ ազգին ստիպում են թոթափել անանցյալի աղքատությունն ու մերկությունը և վերականգնել անփոխարինելի՝ անկողոպտելի արժանապատվությունն ու ազնվական ինքնավստահությունը: Արամյանը դեմ է այդ վկայությունները մոռանալուն, նրա համար բնական է միաժամանակ անցյալում և ներկայում ապրելը: Իսկ ավելի ճշգրիտ՝ նա գուրգուրում է այդ անցյալը` որպես մարդկության, մասնավորապես՝ հայ ազգի գեղեցիկ պատմաշրջան: Բայց բժշկական վերջնական միջամտությամբ կտրվում է հիշողության թելը, ընդհատվում է անգնահատելի, եզակի ու միակ վկայությունը՝ ի հուսահատություն և ի սարսափ պատմաբանի: Ինչպես ջրի մեքենան է սրբում գետինը փոշուց, այդպես էլ վիրաբույժի որոշմամբ ջնջվում է անցյալի կենդանի թարգմանի՝ վկայուհու անցյալապատկան հիշողությունը:
Год выпуска: 2007
Производство: Арменфильм
Страна: Армения
Жанр: Исторический
Продолжительность: 01:48:25
Язык: армянский
Субтитры: английский язык, встроенные
Режиссер: Виген Чалдранян
В ролях: Рузан Вит Месропян, Карен Джанибекян, Армен Элбакян, Ованнес Бабаханян
Описание: Основная цель создания этой ленты заключалась в представлении истории Армении как первого в мире государства, принявшего в 301 году христианство в качестве государственной религии.
Ссылки проверяются